آموزش کارکنان سازمان و انواع آن:

کلیه مساعی و کوشش هایی است که در جهت ارتقای سطح دانش، آگاهی، مهارت های فنی حرفه ای ، شغلی و همچنین ایجاد رفتارمطلوب درکارکنان یک سازمان به عمل می آید و آنان را آماده انجام وظایف و مسئولیت های شغلی خود می نماید( ابطحی، 1383 : 15). آموزش سازمانی طیف گسترده ای از انواع فعالیتهای خرد و کلان را در بر میگیرد. آموزش های سازمانی را می توان براساس شاخص های مختلف دسته بندی نمود که مهم ترین آنها عبارت اند از : (قهرمانی، 1388)

2-5-1. انواع آموزش سازمانی از نظر محتوا

محتوای داده های واقعی: شامل انواع اطلاعات مشخص است. اطلاعاتی از قبیل بهای کالاها، اسامی مدیران، میزان اضافه کاری پرداختی به مدیران.

محتوای فرآیندی(رویه ای): اطلاعات جزیی در باره چگونگی وقوع رخدادها و فعالیتهای سازمانی را عرضه می کند. مانند مراحل فروش یک کالا.

محتوای مفهومی: این دسته آموزش ها عمدتا به توضیح و تبیین چراها می پردازند. مثلا چرا یک ماشین مکانیکی در وضعیت خاصی نمی تواند کار کند.

2-5-2. انواع آموزش سازمانی بر اساس هدف

انواع آموزش را می توان بر اساس هدف آموزش به آموزش های توجیهی، شغلی، توسعه وآشناسازی تقسیم کرد جدول زیر مهمترین ویژگی های آموزش سازمانی( هدف کلی، کاربرد اصلی، روشها، زمان، عرضه کننده و …) را در ارتباط با انواع آموزش های چهارگانه فوق و برخی روشها دیگر را نشان می دهد.

2-5-3. انواع آموزش سازمانی از نظر محل برگزاری

یکی دیگر از ملاکهای طبقه بندی آموزش­های سازمانی، محل برگزاری می باشد طبق این ملاک آموزش­های سازمانی دو دسته کلی آموزش همزمان با کار(ضمن کار) و آموزش غیر همزمان با کار ( ضمن خدمت) تقسیم می شود.

آموزش همزمان با کار(ضمن کار) ^: این دسته آموزش ها حین کار و همزمان با انجام وظایف سازمانی صورت می گیرد. این نوع آموزش می تواند به شیوه های متفاوت و به اشکال مختلف باشد اما به طور مشخص از دو نوع یادگیری عملی و آموزش مبتنی بر دسک تاپ می توان نام برد.

آموزش غیر همزمان با کار(ضمن خدمت): آموزش های ضمن خدمت به مجموعه آموزش هایی اطلاق می شوند که لازمه آن چه این آموزش ها درون سازمانی باشد یا برون سازمانی ترک موقت محیط کار از طرف فراگیر است. مهمترین روش های آموزش غیر همزمان با کار عبارت اند از:آموزش درون سازمانی، برون سازمانی، آزمایشگاه یادگیری و مراکز یادگیری  ( همان منبع)

2-5-4. انواع آموزش از نظر میزان ساختمندی برنامه ها

در طبقه بندي هايي كه توسط صاحبنظران آموزشي به صورت استاندارد ارائه مي شود، آموزش به عنوان مجموعه اي از ارتباطات سازمان يافته و تقويت شده براي ايجاد يادگيري انواع ذيل را در برمي گيرد :

آموزش رسمي

        به آموزش نظام يافته اي اطلاق مي شود كه معمولاً در مدرسه يا ديگر نهادهاي آموزشي در درون يك نظام آموزشي شكل مي گيرد. آموزش رسمي به صورت سلسله تعليماتي كه به تدريج پيچيده و تخصصي مي شود، سازمان مي يابد. در اصل اتمام موفقيت آميز هر سطح، مجوز رسمي جهت ورود به سطح بعدي آموزش مي باشد. به عبارت ديگر، كلمه­اي كه غالباً به عنوان مترادف با اين اصطلاح به كار مي رود « آموزش مدرسه­اي » است( فرهنگ اصطلاحات آموزش فني و حرفه اي،1373).

آموزش غير رسمي

    اين نوع آموزش همه آموزشهاي غير رسمي كه در آنها شخص يادگيرنده و منبع اطلاعاتي در تلاش مستمر فراهم مي سازند و هر دو آنها در يادگيري مشاركت دارند،  را دربر مي­گيرد( رشیدی ،1375).

آموزش تصادفي

       اين نوع آموزش كه توسط « ايوانفر » در سال 1981 ارائه شد به دو قسم تقسيم شده است.

الف) آموزش رايج و شايع:كه آموزش تجربي هم خوانده مي­شود ودر جايي تحقق مي يابد كه هيچ نوع تلاش مستمري براي يادگيري در عده­اي از افراد صورت نمي پذيرد و نيز ياد دهنده و يادگيرنده هيچ كدام در موقعيت يادگيري بطور آگاهانه قرار نمي­گيرند.

 ب ) آموزش ضمني مستمر: موقعيت هايي را در بر مي­گيرد كه شخص يادگيرنده يا منبع اطلاعاتي _ و نه هر دوي آنها _ توجه مستمري به ايجاد يادگيري دارد( همان منبع).

2-5-5. انواع آموزش های سازمانی از نظر مدت دوره

آموزش های سازمانی معمولا از نوع آموزشهای کوتاه مدت هستند. اما در مواردی دوره­های آموزشی بلند مدت هم برگزار می شود. با اینکه ملاک مشخصی برای تفکیک دوره های کوتاه مدت و بلندمدت تعیین نشده معمولا دوره های آموزشی کمتر از 36 ساعت یا یک هفته را کوتاه مدت و بیشتر از آن را بلندمدت می نامند ( قهرمانی، 1388). البته در بیشتر مواقع دوره های کمتر از 16 ساعت را کوتاه مدت، دوره های تا 36 ساعت را میان مدت، دوره های تا 100 ساعت را بلندمدت و دوره هایی که بیش از 100 ساعت باشند جزیی از دوره های ترمیک محسوب می شوند.

2-5-6. انواع آموزش های سازمانی از نظر حضور فراگیران

انواع آموزش­های سازمانی را از نظر حضور فراگیران به سه دسته آموزش­های حضوری، غیرحضوری و نیمه حضوری تقسیم می شوند ( همان منبع).

2-5-7. انواع آموزش های سازمانی از نظر تخصصی بودن

آموزش­های سازمانی را می­توان به دو دسته آموزش­های عمومی و تخصصی تقسیم نمود.آموزش­های عمومی، آموزشهایی هستند که کلیه کارکنان ملزم به شرکت در آن هستند و شامل موضوعاتی هستند که طور مستقیم به وظایف شغلی و حرفه ای مربوط نمی شود و عمدتا به افزایش دانش و بینش کارکنان می پردازد. در حالیکه آموزش تخصصی معمولاً بر اساس شرح پست های سازمانی یا نیازسنجی آموزشی اجرا می شوند و هدف آنها بهبود توانایی کارکنان در انجام بهتر وظایف شغلی حال یا آتی شان است. البته این تقسیم بندی به دلیل اینکه رابطۀ بین آموزش و وظایف حرفه­ای شرکت کنندگان نوع آموزش را تعیین می­کند نمی­توان یک دوره را به طور قطع عمومی یا تخصصی دانست (همان منبع).