آیا تصمیم گیری به شما مربوط است؟
قبل از که تصمیم گیری کنید، از خود بپرسید چقدر از این تصمیم به من ارتباط دارد؟ در واقع باید ببینید مسئله موجود ربطی به شما دارد یا نه ؟
زیرا ممکن است در مسائلی دخالت کنید که هیچ ارتباطی به شما ندارد.

تصمیم گیری با محدودیت زمانی همراه است زمان یکی از مواردی است که سبب محدود شدن تصمیم گیری می شود.
وقتی زمان کمی برای تصمیمات کوچک دارید، هرچه سریع تر برای گرفتن تصمیم اقدام کنید.البته ممکن است تصمیم گیری سریع با خطا همراه باشد.

چه کسی کمک می کند تا تصمیمات بهتر و مطمئن تری داشته باشیم؟
باید ببینید از کسی می توان برای تصمیم گیری کمک گرفت یا حتی این پروسه را به او محول کرد؟ در این صورت است که احساس سبکی بیشتری خواهید داشت و به آرامش می رسید.

ابتدا صورت مسئله را برای خود شفاف و واضح تجسم کنید
وقتی دقیقا بدانید به دنبال چه چیزی هستید، درک بهتری از صورت مسئله خواهید داشت، حتما شنیده اید که می گویند:” سوال خوب، نیمی از جواب است.”

برای یافتن پاسخ مسئله ابایی نداشته باشید و خوب فکر کنید
نباید برای پیدا کردن پاسخ مسئله،خیلی بی حوصله و عجول باشید. پس وقتی در حل مسئله و پیدا کردن پاسخ مسئله ، عملکرد موفقیت آمیزی ندارید خیلی خودتان را ناراحت نکنید.در این زمان باید روی کارهای دیگر تمرکز کنید، مثلا به جای تمرکز روی حل مسئله کمی قدم بزنید، دوچرخه سواری کنید یا حمام بروید.
در یافتن حل مسئله خیلی زود قضاوت نکنید
نباید تصور کنیدکه همه می توانند این مسئله را حل کنند و تنها شما درمانده هستید، لازم است بهخود یادآوری کنیدکه هر چه برای هدف خود بیشتر تلاش کنید به خواسته تان نزدیک تر خواهید شد .
برای حل مسئله به دنبال جواب های بیشتری باشید
نباید به دنبال جواب های ساده باشید، یادتان باشدهمیشه اولین جواب بهترین نیست. برای دست یابی به پاسخ های بیشتر،باید به اعماق مغز وارد شویم، چرا که بیشتر جواب های عالی و خلاق از دید ما دور هستند، پس نیاز است بر تنبلی غلبه کنیم.

به دنبال راه حلی برای تهدید های مقابل رویتان باشید
باید پیامد تصمیمات خور را در نظر بگیرید، هر چند ممکن است مرتکب اشتباه جبران ناپذیری شوید و زندگی تان تحت تاثیر قرار گیرد. پیشگیری از خطرات و ریسک ها و مقابله با تهدید ها به شما امکان می دهد تا میزان خطا را به حداقل برسانید.
ابتدا ارزش زندگی را بشناسید و بعد تصمیم گیری کنید
برای دست یابی به موفقیت و اجرای اهداف خود باید نگاهی به ارزش های خود داشته باشید و ببینید چه چیزی برایتان اهمیت و اولویت بیشتری دارد. پس مهم است که اولویت ها را خودتان انتخاب کنید.

باید منابع خود را شناسایی کنید
برای حل مسئله باید از منابع خود یا دیگران استفاده کنید،این منابع با توجه به ارزش ها و اولویت ها تعیین می شود و می تواند زمان، انرژی پول، احساس، ابرو و … باشد .
از تصمیم گیری نترسید
شاید گاهی از تصمیم گیری بترسید، اما اگر می خواهید از شرایط موجود فاصله بگیرید و به وضعیت مطلوب خود برسید، باید قادر باشید با خطرات مواجهه با تغییرات پیش بینی نشده مقابله کنید، البته این کار نیازمند شجاعت زیادی است .
مسئله را به بخش های کوچکتر تقسیم کنید
برای غلبه بر ترس از تصمیم گیری،مسئله را به گام های کوچکتر تقسیم کنید . پس دیگر از بزرگی مسئله هیچ ترسی ندارید و می توانید گام به گام، برای حل مسائل خرد شده تلاش کنید.
درخواست کردن را یاد بگیرید
گاهی در زندگی نیاز به کمک دارید، اما همیشه کمک به دیگران را با حسن نیت دریافت نخواهید کرد،پس هیچ وقت از مواجهه با پاسخ منفی دیگران نهراسید
به دنبال توانایی های بیشتر باشید
میتوانید با کسب مهارت، به توانایی های خود بیافزایید، در این صورت است که از وابستگی تان به دیگران کاسته می شود، پس با کوچکترین مسئله مجبور نخواهید بود دست کمک به سوی هر فردی دراز کنید.
مشورت خواستن به معنای واگذاری تصمیم گیری نیست
دریافت مشورت ازدیگران، به معنای آن نیست که می خواهید حل مسئله را به آن ها بسپارید ، بلکه بدین معناست که قصد دارید از دانش، توانایی و تجربیات او بهره ببرید، در نهایت خودتان هستید که باید تصمیم را بگیرید.
مهارت تصمیم گیری را یاد بگیرید
باید ابتدا تصمیمات ساده و کوچک داشته باشید تا در نهایت بتوانید این مهارت را تقویت کنید، یادتان باشد برای دست یابی به سطح مطلوبی از این توانایی، باید به طور مستمر تلاش کنید، زیرا هیچ فردی به یک باره استاد تصمیمات بزرک نمی شود .

سبکهای تصمیمگیری
افراد با توجه به ویژگیهای شخصیتی و موقعیتهای متفاوتی که در آن قرار میگیرند به سبکهای مختلفی تصمیم میگیرند. بعضی افراد قادر به تصمیمگیری نیستند و هنگامی که میخواهند دست به انتخاب بزنند مدام دچار شک و تردید میشوند. عدهای قادر نیستند به تنهایی تصمیم بگیرند و معمولا از دیگران میخواهند برایشان تصمیم بگیرند. بعضیها خیلی عجولانه تصمیمگیری میکنند و خیلی زود هم پشیمان میشوند. عدهای هم با وجود وسواس زیادی که در تصمیمگیریهایشان به خرج میدهند معمولا تصمیمات اشتباهی میگیرند و مجبور میشوند تاوان تصمیمات اشتباهشان را پس بدهند. عدهای هم از ترس انتخاب غلط یا پشیمان شدن مدام تصمیمگیریهای خود را به تعویق میاندازند.
تصمیمگیری احساسی
در این سبک فرد براساس هیجانات و احساساتش تصمیم میگیرد. درواقع بدون هیچ آیندهنگری و تحلیل و بررسی منطقی بر اساس جمله «به دلم افتاده این کار را انجام دهم» تصمیم میگیرد کاری را انجام دهد. مثل زمانی که فردی چون از یک نفر خوشش میآید تصمیم میگیرد با او ازدواج کند.
تصمیمگیری تکانشی
به رفتارهایی که بدون هیچ تأمل و تحلیلی به صورت لحظهای بروز پیدا میکند رفتارهای تکانشی گفته میشود. به تصمیمگیریهایی که بدون هیچ تفکر، بررسی و تحلیلی به صورت ناگهانی انجام میشود و فرد برای انتخاب خود هیچ توضیح واضح و مشخصی ندارد هم تصمیمگیری تکانشی گفته میشود که یکی از رایجترین و ملموسترین رفتارهای تکانشی است. مثلا فردی را در نظر بگیرید که چند سال بخش زیادی از درآمدش را برای خرید خودرو یا خانه پسانداز کرده اما یکشبه تصمیم میگیرد یک سفر رویایی دور دنیا برود و کل آن پول را بابت هزینه سفر میپردازد.
تصمیمگیری اجتنابی
بعضی افراد اعتمادبهنفس کافی برای گرفتن تصمیمات مهم زندگیشان را ندارند از این رو هنگامی که در موقعیت انتخاب و تصمیمگیریهای مهم زندگی قرار میگیرند مدام از تصمیمگیری طفره میروند. این عده به علت ترس از تصمیمگیری با به تعویق انداختن تصمیمگیری و گفتن جمله «بیخیال. همه چیز خودش درست میشه» به یک آرامش کاذب و زودگذر میرسند.
تصمیمگیری اضطراری
عدهای هم زمانی که باید دست به انتخاب بزنند و تصمیمگیری کنند مضطرب میشوند. سطح این اضطراب به حدی بالاست که فرد نمیتواند آن را تحمل کند و برای رهایی از این موقعیت پرتنش بدون فکر و بررسی یکی از گزینهها را تنها با هدف خلاصی از اضطراب و فشار موجود انتخاب میکند و تصمیم میگیرد. چون این انتخاب و تصمیم نهتنها حاصل تفکر و بررسی منطقی نیست بلکه تنها با هدف فرار و رهایی از تنش و فشار موقعیت انجام شده به آن تصمیمگیری اضطراری گفته میشود.
تصمیمگیری وسواسی
این عده هم هنگام تصمیمگیری سطح اضطراب بالایی را تجربه میکنند اما این اضطراب و نگرانی ناشی از ترس از تصمیمگیری اشتباه است. از این رو هنگام تصمیمگیری با وسواس خاصی گزینههای مورد نظر را بررسی و بالا و پایین میکنند و به علت حساسیت و وسواس بالا، بیشتر از حد معمول زمان و انرژیشان را صرف تحلیل و بررسی میکنند و همین مسأله باعث میشود گاهی بعضی از گزینههای مناسب را به علت تعلل زیاد از دست بدهند. معمولا هم بعد از تصمیمگیری احساس پشیمانی میکنند.
تصمیمگیری مطیعانه
در این سبک تصمیمگیری فرد تصمیمگیرنده بدون در نظر گرفتن خواستهها و اهداف خود تنها به منظور برآورده کردن خواستههای دیگران بهراحتی به آنها اجازه میدهد به جای او تصمیم بگیرند. این افراد معمولا اعتمادبهنفس لازم برای تصمیمگیری درباره خود و زندگیشان را ندارند و با واگذاری تصمیمگیری به دیگران یا اطاعت بیچون و چرا از تصمیماتی که دیگران برایشان میگیرند ناخودآگاه از زیر بار مسئولیت تصمیمگیری شانه خالی میکنند.
تصمیمگیری تقدیری
افرادی که در زندگیشان به این سبک تصمیمگیری میکنند باور دارند شکست و موفقیت افراد به شانس و اقبال آنها بستگی دارد. این عده معمولا فکر نمیکنند خودشان هم در رقم زدن سرنوشت و آنچه قرار است برایشان اتفاق بیفتد نقشی دارند از این رو در موقعیتهای مختلف زندگی براساس جمله «هر چه پیش آید، خوش آید» و سپردن همه چیز به قضا و قدر بهطور شانسی دست به انتخاب بین گزینهها میزنند.
تصمیمگیری منطقی
در این سبک از تصمیمگیری فرد تلاش میکند براساس تفکر منطقی با جمعآوری اطلاعات لازم درباره گزینههای موجود، آنها را بررسی و سبک و سنگین کند و با در نظر گرفتن همه جوانب و پیشبینی پیامدهای احتمالی انتخاب هر گزینه، دست به انتخاب بهترین گزینه بزند و درنهایت یک تصمیم آگاهانه بگیرد. این نوع تصمیمگیری بهترین و سالمترین نوع تصمیمگیری است.
چگونه در شرایط سخت و بحرانی تصمیم بهتری بگیریم؟
برای تصمیم گیری های بهتر به خصوص در شرایط حساس و بحرانی ، لازم است که افکار خود را بازبینی کنید و اولیت هایتان را واقع گرایانه دسته بندی کنید. شما هر روز مجبور هستید هزاران تصمیم بگیرید ، از چیزهای جزیی گرفته تا مسائل مهم . در زندگی ، همه چیز انتخابی است اگرچه همه ی مردم هنوز برایشان روشن نیست، که گرفتن بهترین تصمیم ، ضروری است. مهم نیست که کار آفرین هستید یا کارمند، مجردید یا دو فرزند دارید، با پدر و مادرتان زندگی می کنید یا همسر دارید، باید مدام تصمیم گیری کنید تعداد زیادی از مردم، با پیش بردن این مسئله ، مشکل دارند. شاید به این دلیل که عادت دارند ،دیگران برایشان تصمیم گیری کنند و یا اینکه حال و حوصله انجام آن را ندارند در هر شرایطی ،به این ترفندها که می توانند در تصمیم گیری بهتر به شما کمک کنند، توجه کنید.
مدیریت بحران و تصمیم گیری درست در شرایط سخت
ترفندهایی برای تصمیم گیری بهتر در شرایط خاص
نکاتی که در ادامه این بخش از نمناک خواهیم گفت برای هر کسی مفید فایده خواهد بود ، البته مخاطب ما در این قسمت بیشتر افرادی هستند که مجبور به تصمیم گیری در شرایطی سخت و بحرانی می باشند ولی در کل این ترفندها برای همه کارساز خواهد بود.
1. از پیامد ها نترسید:
چه بخواهید یک ماشین جدید انتخاب کنید، یا کجا زندگی کنید یا با چه کسی ازدواج کنید، همه چیز مزایا و معایب خود را دارد ؛ هر تصمیمی، مستلزم ، یک پیش بینی است.به زبانی دیگر، چیزهایی که به دست می آورید و از دست می دهید ما در بیشتر مواقع ،گزینه هایی را انتخاب می کنیم که فکر می کنیم ما را خوشحال تر می کند. اگرچه، در همه ی موارد این گونه پیش نمی رود، اجتناب از باخت و ترس از اشتباه ، تاثیر زیادی روی تصمیم گیری های شما دارد بنابراین، توجه داشته باشید که هر تصمیمی ، واکنش های خودش را چه خوب و چه بد دارد.
تصمیم گیری سریع در شرایط بحرانی
2. هدف را مشخص کنید:
زمانی که با موقعیتی روبرو هستید که باید تصمیم مهمی بگیرید ، به خاطر داشته باشید که هدف شما چیست و چگونه تصمیمتان، شما را در مسیر این هدف قرار می دهد هدف شما نیز باید در طی فرآیند حاضر باشد.
3. خودتان را مسئولیت پذیر کنید:
یکی از دلایل دیگری که نمی توانید تصمیم های خوب بگیرید، این است که احساس می کنید به وسیله ی تصمیم هایی که گرفته اید یا می خواهید بگیرید ، گرفتار شده اید ؛ مسئول تصمیمی گیری هایتان بودن، به این معنی است که بدانید زمانی که کاری اشتباه پیش می رود چگونه رفتار کنید و وقتی که کار درستی انجام می دهید، خوشحال باشید. تعهدی که به فعالیتتان دارید ، واجب و اساسی است اگر متوجه شدید که تصمیم درستی نگرفته اید، بدانید که ارزش سرزنش کردن خودتان را ندارد مرحله ی بعدی، این است که مشکلات را حل کنید و از اشتباهاتتان درس بگیرید.
تصمیم گیری در بحران
4. از حس درونی خود پیروی کنید:
ممکن است، فکر کنید برای تصمیم گیری بهتر، باید همه چیز را برای روزها و هفته ها تجزیه و تحلیل کنید اگر چه ،همیشه تا این حد زمان ندارید و باید با بیشترین سرعت ممکن ، عمل کنید. این ،بدان معنا نیست که اشتباه می کنید، بلکه یاد می گیرید بر اساس حس درونیتان تصمیم بگیرید.
5. گزینه های موجود را بررسی کنید:
این موضوع، بر خلاف پیروی از غریضه تان نیست ،ولی یک مورد اضافی مهم است ، زمانی که با یک مشکل روبرو می شوید ، طبیعی است که از دید خود آن را بررسی کنید. چرا به عنوان یک شخص دیگر یا از یک سمت دیگر به این مشگل نگاه نکنید؟ این می تواند به شما کمک کند که گزینه های دیگر را هم در نظر داشته باشید و راه راحت تر را انتخاب کنید . تفکر انتقادی ، گاهی اوقات مانع از انتخابات بدون فکر می شود.
برنامه ریزی و تصمیم گیری در شرایط بحرانی
6. به احساستان نیز، توجه کنید:
تصمیم گیری های خوب، فقط بر اساس عقل و منطق نیست ، باید به احساستان نیز فرصت دهید مطمئنا ، در بیشتر موارد احساسات شما تاثیر بدی دارند ، ولی وقتی نمی دانید چه راهی را انتخاب کنید ، می تواند کمکتان کند. علاوه بر آن ، زمانی که عصبانی، دلواپس و عصبی هستید ، به احتمال زیاد خیلی انتخاب های اشتباهی می کنید این مشکل ،به این دلیل است که احساسات ، قضاوت را برای شما سخت و پیچیده می کند ؛ عصبانیت، می تواند باعث شود، بدون فکر و خطرناک عمل کنید.
تصمیم گیری رهبران و مدیران در شرایط بحرانی
7. در صورت نیاز از دیگران کمک بخواهید :
بین این که برای تصمیم گیری به دیگران وابسته باشید و اینکه وقتی نمی دانید بهترین تصمیم چیست، از دیگران کمک بخواهید، تفاوت خیلی زیادی است در مورد اول، شما مسئولیتی ندارید و به دنبال راه حلی برای مشکلاتتان نیستید ؛ در مورد دوم، شما مثل یک گروه عمل می کنید و از مغز خود برای گزینه های جدید استفاده می کنید. در اغلب موارد، یک شخص سوم چیزی است که به آن احتیاج دارید ،تا بتوانید ایده های خود را توضیح دهید و بهترین تصمیم را بگیرید.
نحوه تصمیم گیری درست در شرایط سخت و بحرانی